Çağdaş Türk resminin öncü ismi: Abidin Dino

Çağdaş Türk resminin öncülerinden, ressam, karikatürist, yazar ve film yönetmeni Abidin Dino'nun vefatının üzerinden 30 yıl geçti. Abidin Dino, Türk sanat hayatının unutulmaz isimleri arasında yer alıyor.

AA & Ensonhaber

Abidin Dino, 1913’te İstanbul’da doğdu. Çocukluğu, İsviçre ve Fransa’da geçti. 1925’te ailesiyle birlikte döndüğü İstanbul’da, Robert Kolej’deki öğrenimini yarıda bırakarak resim, karikatür ve edebiyatla uğraşmayı seçti. İlk karikatür ve desenleri 1930’larda Yarın gazetesinde, ilk yazıları Artist dergisinde yayınlandı. Bugün ünlü ressamın 30'uncu ölüm yıl dönümü...

Saygıyla anıyoruz...

Dino, 1933’te, sanatçı arkadaşlarıyla birlikte D Grubu’nun oluşumuna katıldı. 1934’te Atatürk’ün isteğiyle sinema öğrenimi görmek üzere Leningrad’a (Petersburg) gitti.

Lenfilm Stüdyoları’nda Cumhuriyet'in 10. yılında Türkiye’nin Kalbi Ankara filmini gerçekleştiren Sergey Yutkeviç’le çalıştı. Rusya’da Madenciler ve Altın Goller filmlerini çekti.

Gerçekçilik kavramı

1937’de Londra ve Paris’e gitti. Paris’te Gertrude Stein, Tristan Tzara ve Pablo Picasso gibi sanatçılarla dostluklar kurdu.

1938’de Türkiye’ye döndükten sonra İstanbul’da Avni Arbaş, Selim Turan, Nuri İyem gibi sonradan Yeniler adıyla anılacak bir grup ressamla birlikte Liman Sergisi’ni düzenledi.

Bu dönemde Ses, Yeni Ses, Yeni Edebiyat, Servetifünun-Uyanış ve Yeni Adam dergilerinde yayınlanan yazı ve çizimleriyle yeni bir gerçekçilik kavramı üzerinde durdu.

Sanat gelişiminde özgün bir çizgi

1941’de İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı’nca sürgüne gönderildi. 1945’e değin Adana’daki Türk Sözü gazetesinde çalıştı; heykel yapmaya başladı. 1952’de Paris’e yerleşti ve yaşamını orada sürdürdü.

Paris’teki yaşamı boyunca Türk kültürüyle bağlantısını koparmadan ve Avrupa’daki güncel sanat gelişmelerini, yeni eğilimleri izleyerek özgün bir çizgi oluşturdu.

Atatürk çizimleri yaptı

Dino, kapak resimleri çizdiği 1930'lu yıllarda, halk bilimci Pertev Naili Boratav'ın kitaplarını resmetti, beğeniyle karşılanan Atatürk çizimlerine imza attı.

Sanatın gelişmesini ve yayılmasını sağlamak amacıyla ressam Elif Naci, Nurullah Berk, Zeki Faik İzler, Cemal Tollu ve Zühtü Müridoğlu ile 1933'te "D Grubu" adlı sanat topluluğunu kuran Dino, bir yandan resim, karikatür ve edebiyatla ilgilenirken diğer yandan sinemaya ilgi duydu.

Cumhuriyet'in Kurucusu Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün ricasıyla Türkiye'nin Kalbi Ankara" adlı belgesel filmi çekmek üzere 1933'te İstanbul'a gelen Rus yönetmen Sergey Yutkeviç, bir sergide gördüğü Abidin Dino'nun resimlerini çok beğendi.

Abidin Dino öldü

Resimleri, dünyanın dört bir yanında resmî ve özel koleksiyonlarda yer alan Dino, aralarında Pertev Naili Boratav’ın Türk Masalları, Nâzım Hikmet’in Kuvâyi Milliye Destanı ve Yaşar Kemal’in Deniz Küstü adlı yapıtlarının da bulunduğu pek çok kitabı resimledi. Dino, 6 Aralık 1993’te Paris’te öldü.